El ve bilek uyuşması, özellikle bilgisayar kullanımı, tekrarlayıcı el hareketleri ya da yaşa bağlı değişiklikler nedeniyle sık görülen bir şikâyettir.
Bu durumun en yaygın nedenlerinden biri karpal tünel sendromu olarak bilinen sinir sıkışmasıdır.
El bileğinde yer alan “karpal tünel”, median sinirin geçtiği dar bir kanaldır. Bu kanalın içinde sinir, tendonlar ve bağ dokusu bulunur.
Kanal içinde basınç artarsa sinir sıkışır, bu da elde uyuşma, karıncalanma ve güçsüzlük gibi belirtilere yol açar.
Güzel Antalya İçerik
Karpal Tünel Sendromu Kimlerde Görülür?
Wright ve Atkinson’ın 2019 yılında Hawaii Journal of Health & Social Welfare dergisinde yayımlanan güncel derlemesine göre, karpal tünel sendromu en sık orta yaşlı kadınlarda görülmektedir.
Ancak risk yalnızca cinsiyetle sınırlı değildir. Aşağıdaki durumlar da riski artırabilir:
- Bilgisayar, dikiş, el işi veya montaj gibi tekrarlayıcı el hareketleri
- Tiroid hastalıkları, diyabet, romatoid artrit gibi sistemik rahatsızlıklar
- Gebelik döneminde sıvı tutulumu ve ödem
- Obezite veya bilek bölgesinde geçirilmiş travmalar
Bu faktörlerin ortak noktası, bilek kanalında basıncı artırarak siniri sıkıştırmalarıdır.
Belirtiler Nasıl Ortaya Çıkar?
Hastalar genellikle şu şikâyetlerle başvurur:
- Başparmak, işaret ve orta parmakta uyuşma veya karıncalanma
- Özellikle gece uykudan uyandıran bilek ağrısı
- Kavrama gücünde azalma, sık sık eşya düşürme
- İleri evrelerde elde kas erimesi ve sürekli güç kaybı
Bu belirtiler ilk etapta hafif seyreder, ancak zamanla kalıcı hale gelebilir. Bu nedenle erken tanı büyük önem taşır.
Tanı Nasıl Konur?
Tanı, öykü ve muayene bulgularına dayanır. Doktor genellikle bileğe baskı testi (Tinel veya Phalen testleri) yapar.
Kesin tanı için elektromiyografi (EMG) ile sinir iletim hızı ölçülür. Bu test, sinirdeki hasarın derecesini belirlemeye yardımcı olur.
Wright ve Atkinson’ın derlemesine göre, EMG tanı doğruluğunu artırır ve tedavi planlamasında yol göstericidir.
Tedavi Yöntemleri
Tedavi, hastalığın evresine göre değişir.
Erken dönemde amaç sinir üzerindeki basıncı azaltmak ve inflamasyonu kontrol altına almaktır.
- Bilek ateli kullanımı: Gece takılan ateller, bileği nötr pozisyonda tutarak sinir üzerindeki baskıyı azaltır.
- İlaç tedavisi: Nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID) veya lokal kortikosteroid enjeksiyonları ağrıyı hafifletebilir.
- Fizyoterapi ve egzersiz: El ve bilek esnetme hareketleri, tendon kaydırma egzersizleri faydalıdır.
- Cerrahi tedavi: Gelişmiş vakalarda, cerrahi olarak karpal tünelin tavanını oluşturan bağ kesilerek sinir rahatlatılır.
Bu operasyon genellikle lokal anestezi altında yapılır ve hasta kısa sürede günlük yaşamına dönebilir.
Karpal Tünel Sendromu Önlenebilir mi?
El bileğini uzun süre aynı pozisyonda tutmamak, düzenli esneme egzersizleri yapmak ve çalışma pozisyonunu ergonomik hale getirmek bu hastalığın önlenmesinde etkilidir.
Ayrıca bilgisayar kullanan kişilerde bileklik desteği veya yumuşak mouse pedleri kullanmak bilek üzerindeki baskıyı azaltabilir.
Sonuç
El ve bilek uyuşması şikâyeti hafife alınmamalıdır.
Karpal tünel sendromu, erken tanı ve uygun tedaviyle tamamen kontrol altına alınabilir. Gecikmiş vakalarda ise cerrahi müdahale gerekebilir.
Wright ve Atkinson’ın 2019’daki derlemesi, birinci basamak hekimlerin bu hastalığı erken fark etmesinin, kalıcı sinir hasarını önlemede kritik önemde olduğunu vurgulamaktadır.
Elinizde sık uyuşma veya ağrı hissediyorsanız, bir nöroloji veya beyin cerrahisi uzmanına başvurmak en doğru adım olacaktır.
Güncel gelişmeleri yakından takip eden bir haber editörü. Son dakika gelişmeleri, belediye açıklamaları ve halkı ilgilendiren duyurularla ilgilenir.
